Cinsel Taciz Suçu ve Cezası
Cinsel taciz suçu, bir kişinin vücut dokunulmazlığını ihlal etmeden, her türlü davranış ile cinsel yönden rahatsız edilmesi fiili olarak tanımlanmaktadır.
Cinsel Taciz Suçu Nedir?
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 105. Maddesinde cinsel taciz açıkça tanımlanmaktadır. Buna göre bir kimseyi, cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikâyeti üzerine üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adli para cezasına; fillin çocuğa işlenmesi halinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Yukarıda madde metninden de anlaşılabileceği üzere bu suçun faili kadın veya erkek olabilecektir. Failin medeni hali burada önem arz etmemektedir. Cinsel taciz eylemi ayrı cinsiyetlerde bulunanlar arasında işlenebileceği gibi aynı cinsiyette bulunanlar arasında da gerçekleştirilebilecektir. Tüzel kişiler bu suçun faili olamayacaktır.
Suçun mağduru ise herkes olabilir. Mağdur açısından kanunda bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kısmından da anlaşılacağı üzere belirli bir kapsamla sınırlandırılmamıştır. Mağdurun çocuk olması halinde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 105. Madde hükmünce çocuğa karşı işlenmesi halinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunacaktır.
Bu suçta korunan hukuki değer kişilerin cinsel özgürlüğüdür. Fail mağdura karşı cinsel taciz eyleminde bulunarak mağdurun cinsel özgürlüğüne zarar vermekte ve istemediği cinsel müdahalelerden korunma hakkını da izinsiz bir biçimde zedelemektedir.
Cinsel taciz suçunda hareket bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz etme şeklinde belirtilmiştir. Cinsel taciz, kişilerin cinsel dokunulmazlıklarına yönelerek sözlü veya yazılı olarak vücuda temas içermeyen rahatsız edici cinsel amaçlı her türlü hareketle gerçekleştirilebilir. Bu hareketler cinsel dokunulmazlığa yönelecek şekilde laf atma, takip etme; yazıyla iletilecek şekilde mektupla, internet üzerinden veya e-postayla cinsel ilişki teklifinde bulunma gibi hareketlerle gerçekleştirilebilecektir. Bunlara ek olarak fail tarafından cinsel organı mağdura gösterme, soyunma veya el kol hareketleriyle de cinsel tacizde bulunulabilir.
Mağdurun bu suç açısından duygu durumunun ne olacağı kanun hükmü uyarınca bir önem teşkil etmeyecektir. Hareketin gerçekleştirilmiş olması ve farklı yollarla mağdura ulaşmış olması bu suça ilişkin fiilin tamamlanması açısından yeterlidir.
Fail mektup veya telefon gibi araçlar yoluyla veya üçüncü bir kişi kullanarak cinsel tacizde bulunabilir. Yukarıda da belirtildiği üzere cinsel tacizi oluşturan hareketin mağdurun bilgisine ulaşmış olması yeterli olacaktır.
Cinsel taciz fiilinin gerçekleştirilmesi hareket bakımından özellikle değerlendirilmelidir. Kanun’un hükmüne göre failin hareketleri mağdurun vücuduna temas etmek suretiyle cinsel saldırı boyutuna ulaşmışsa artık 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 102. Maddesi cinsel saldırı suçu hükmü uygulama alanı bulacaktır. Mağdurun yaşının on sekizden küçük olması halinde, failin bu fiili 103 maddede yer alan cinsel istismar suçu kapsamına girecektir.
Suçun manevi unsuru bakımından bu suç kasten işlenebilecektir. Kasten işlenmesinin yanısıra cinsel tacizde bulunan fail, kendi cinsel arzularını tatmin amacıyla hareket etmiş olmalıdır. Mahkeme burada cinsel taciz fiilinin cinsel arzuları tatmin amacıyla yapılıp yapılmadığını somut olaya bakarak karar verecektir.
Cinsel taciz suçu sırf hareket suçu olması sebebiyle failin icra hareketlerini tamamlamasıyla tamamlanacaktır. Hareketten ayrı olarak bir neticenin ortaya çıkıp çıkmaması bu suç başlığı altında aranmayacaktır. Failin fiili icra hareketlerinin kısımlara bölünebilmesi halinde teşebbüs mümkün olabilecektir.
Cinsel taciz iştirak halinde işlenebilecek suçlardandır. Fail ile bu suça azmettirme ve yardım etme hali mümkündür. Mektupla cinsel taciz fiilinin gerçekleştirilmesi örneğinde mektubu ulaştıran üçüncü kişi suça yardım eden olarak sorumlu tutulacaktır.
Bu suç bir kişi tarafından farklı zamanlarda farklı şekillerde tekrarlayabilecektir. Tek bir kişinin mağdura yönelik değişik tarihlerde cinsel taciz fiilinde bulunması 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 47 uyarınca zincirleme (müteselsil) suç hükümlerinin tatbikini gerekli kılacaktır.
Tek bir fiille birden fazla kişiye karşı cinsel tacizde bulunulması halinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 43. Maddesinin 2.fıkrası uygulama alanı bulacaktır. Bu hükme göre tek bir fiille birden fazla kişiye karşı suç işlenmesi halinde cezaya hükmedilir ve bu ceza dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır.
Cinsel tacizin farklı kişilere bir kereden fazla olacak şekilde işlenmesi halinde fail zincirleme suç hükümlerinin aksine gerçek içtima hükümlerine göre cezalandırılacaktır.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 105. Maddesi 2. Fıkrası uyarınca suçun belirli şekilde işlenmesi nitelikli hal kapsamına girecek ve yaptırım daha ağır olarak belirlenecektir.
Suçun, kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanarak işlenmesi hali kanunda nitelikli hal olarak sayılmıştır. Mağdurun yukarıda sayılmış ilişki türlerinin içerisinde olması failin fiili tekrarlaması hali ilişki sebebiyle daha da kolaylaşacaktır. Suçun nitelikli halinde sayılan ilişkideki hakimiyetini ve nüfuzunu kötüye kullanarak cinsel tacizde bulunmaktadır. Mağdurun failin işçisi olduğu veya öğrencisi olduğu hallerde veyahut aile içi ilişkide altsoy üzerine hakimiyet ve nüfuz bu nitelikli halin gerçekleştirilmesi kapsamında örnek gösterilebilir.
Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından işlenmesi hali Kanun’da sayılan bir başka nitelikli haldir. Yukarıda sayılmış kişiler tarafından cinsel tacizin gerçekleştirilmesi nitelikli hal kapsamında verilecek cezanın ağırlaşmasına sebep olacaktır.
Aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanarak işlenmesi hali kanunda sayılmış bir diğer nitelikli haldir. Buna göre aynı işte çalışan kişiler arasında nüfuz anlamında cinsel taciz fiili daha kolay işlenecektir.
Posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle işlenmesi halinde işlenmesi nitelikli haldir. Uygulamada bu suç özellikle elektronik haberleşme araçları kullanılarak sıklıkla işlenmektedir.
Teşhir suretiyle işlenmesi halinde bu nitelikli halin uygulanması için cinsel taciz eyleminin belirli bir kimseyi hedef alması gerekmektedir.
Cinsel taciz sonucunda mağdurun işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış olması kanunda sayılmış olan bir başka nitelikli haldir. Bu nitelikli hal ancak cinsel taciz mağduru cinsel tacize dayanamayarak işi bırakmışsa, okuldan veya ailesinden ayrılmışsa uygulanacaktır.
Cinsel Tacizde Şikâyet Süresi
Cinsel taciz suçu mağdurun şikayetine tabi bir suçtur. Soruşturulması ve kovuşturulması ancak mağdur şikayetiyle gerçekleşecektir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 73. Maddesi uyarınca soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamayacaktır. Şikâyet hakkı sahibi kişi failin ve fiilin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği tarihten itibaren 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 158 uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına başvuru yapılabilecektir. Bu makamlar haricinde valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye yapılan şikâyet de ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilecektir.
Cinsel taciz suçunda nitelikli hallerin bulunması halinde, soruşturma ve kovuşturma yapılması şikâyete bağlı olmayacak, suçun soruşturulması ve kovuşturulması resen yerine getirilecektir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 253 Uzlaşma hükümleri uyarınca cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda uzlaştırma yoluna gidilemeyecektir.
Cinsel Taciz Suçu Cezası
Cinsel taciz suçunun cezası 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 105. Maddesi hükmüne göre üç aydan iki yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası olarak belirlenmiştir. Burada seçimlik yaptırım öngörülmüştür. Adli para cezasını mahkeme somut olayın koşullarına göre belirleyecektir. Fiilin çocuğa karşı işlenmesi halinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir.
Cinsel taciz fiili kanunda sayılan nitelikli hallerden biri olarak gerçekleştirilmişse verilecek ceza yarı oranında arttırılacaktır. Mağdur bu fiil sebebiyle işi bırakmışsa, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmışsa verilecek ceza bir yıldan az olmayacaktır.
Cinsel Taciz Yargıtay Kararları
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun[1] kararında cinsel taciz eyleminin gerçekleştirilme şekli belirtilmiştir. Buna göre mağduru hedef almış, onun vücut dokunulmazlığı ihlal edilmeksizin cinsel özgürlüğüne yönelen söz ve davranışlarla cinsel taciz suçu işlenebilecektir.
Bir diğer Yargıtay Ceza Genel Kurulu[2] kararında ise cinsel tacizde maddi unsurun bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz etmek, manevi unsurun ise kast olup failinin ayrıca cinsel amaçla cinsel taciz fiilini gerçekleştirmesi gerektiğine değinilmiştir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu[3] yaptığı bir başka inceleme neticesinde failin mağdurun yanından geçerken kalçasına dokunması fiiline cinsel taciz değil, cinsel saldırı fiili üzerinden hüküm kurulması gerektiğini belirtmiştir. Bu hüküm uyarınca görüldüğü üzere cinsel taciz fiili temas yaratacak hareketlerle gerçekleştiriyorsa başka bir suç olan cinsel saldırı suçuna dönüşecektir.
Yukarıda hukuki açıdan önem ihtiva eden cinsel taciz suçu konusu genel bir çerçeveyle açıklanmıştır. Cinsel taciz fiil ve cezası bu suçun şikâyet süresi hususu oldukça önemli ve hukuki danışmanlık alınması gereken başlıca konulardan biridir. Daha fazla bilgi ve danışmanlık için hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
[1] 2017/444 E. ve 2018/601 K. Sayılı ve 04.12.2018
[2] 2014/668 E. ve 2014/68 K. Sayılı ve 24.03.2015
[3] 9. Ceza Dairesi 2021/22105 E., 2021/9406 K.
